Konya; Anadolu’nun en eski yerleşim yerlerinden birisidir. Konya’da yerleşimin tarihi prehistorik(tarih öncesi) çağlara gitmektedir. M.Ö 6000-5000 yıllarında bölgede yerleşme merkezi kurulduğu araştırmalarla anlaşılmıştır.
Eski çağlarda “İkonium” olarak isimlendirilmiştir.
Bugüne kadar bulunmuş en eski ve en gelişmiş neolitik devir yerleşim merkezi olan Çatalhöyük Konya sınırları içindedir. Çatalhöyük ayrıca UNESCO Dünya Miras Listesinde yer almaktadır.
Tarih boyunca Hititler, Frigler, Roma ve Bizans, Büyük Selçuklu ve Anadolu Selçuklu Devletlerinin hâkimiyetinde kalmıştır. Selçuklu Devleti hükümdarı Süleyman Şah tarafından fethedilen Konya, Anadolu Selçuklu Devleti kurulduktan sonra bu devletin hakimiyetine girmiştir. 1074 yılında kurulan ve başkenti İznik olan Anadolu Selçuklu devleti 1’inci Haçlı Seferi sonunda İznik’i kaybedince, başkent Konya’ya taşınmıştır. Başkent olduktan sonra günden güne gelişen ve pek çok mimarı eserle süslenen kent, kısa zamanda Anadolu’nun en gelişmiş şehirlerinden biri haline gelmiştir. Uzun yıllar Anadolu Selçuklu Devletinin başkentliğini yapan şehir, 1277 yılında Karaman oğulları Beyliği yönetimine girmiş ve Fatih Sultan Mehmet’in Karamanoğlu Beyliğine son vermesi ile Osmanlı hâkimiyetine geçmiştir. Fatih Sultan Mehmet 1470 yılında 4’üncü eyalet olarak Karaman Eyaletini kurmuş, merkezini de Konya şehri yapmıştır. 17’inci yüzyılda Karaman Eyaletinin sınırları genişlemiş, Tanzimat döneminde de ismi değişerek Konya Eyaleti adını almıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Yavuz Sultan Selim tarafından Hz. Mevlana’nın türbesi yenilenmiştir. Ayrıca, 2. Selim zamanında Konya’ya çeşitli yatırımlar yapılmıştır. 2.Abdülhamit zamanında da demiryolu getirilmiştir. Özellikle 1901 yılında Avlonyalı Ferit Paşa'nın Konya'ya vali olarak tayin edilmesiyle şehrin gelişmesi ivme kazanmıştır. 1.Dünya savaşından sonra çok kısa bir süre İtalyan işgaline uğrayan şehir bunun dışında herhangi bir yabancı ülke işgaline maruz kalmamıştır. Konya’nın ticaret sektörü, coğrafi konumu itibariyle eski dönemlerden itibaren gelişmiş olup, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde de önemli kervan yollarının geçtiği bir il olarak yoğun ticari faaliyetlere sahne olmuştur.
Günümüzde Konya, 40813,52 km²’lik yüzölçümü ve 2 milyon üzerindeki nüfusu ile Türkiye Cumhuriyeti’nin önemli şehirlerinden birisidir. 1989 yılında büyükşehir statüsüne sahip olmuştur. Selçuklu, Meram ve Karatay merkez ilçeleri ile gelişmesine devam etmektedir.